Царква Ўсіх Святых / Церковь Всех Святых / Church of All Saints

Царква адкрыта ў 1980 годзе падчас святкавання 1000-годдзя горада. Пабудавана ў 1802 годзе протаіерэем Антоніем Лойкам. Пра гэта паведамляе Малікаў Я. Р. на праведзенай у 2015 годзе навукова-практычнай канферэнцыі «гістарычная спадчына горада Турава». У сваім артыкуле ён спасылаецца на кліравыя ведамасці, якія складаліся на кожны храм па паветах, апісвалі як матэрыяльны бок жыцця парафіі (колькасць вернікаў, прыбытак за год, стан храма), так і стан святароў (колькасць, адукацыя, склад сям'і), а таксама прыпісаныя да храмаў беспрыходскія цэрквы і капліцы. У кнізе " Апісанне цэркваў і прыходаў Мінскай епархіі. Мазырскі павет", даецца такое апісанне: ,,Найстаражытнейшай царквой у м. Тураве ў цяперашні час лічыцца могілкавая, у імя Ўсіх Святых, яна пабудавана ў 1802 годзе дбаннем протаіерэя Лойка". Паводле дадзеных сярэдзіны 19 стагоддзя, службы ў царкве праводзіліся толькі па тыднях усіх святых. У 2012 годзе выдавецтва " Беларуская энцыклапедыя ім. П. Броўкі " выдала альбом фотаздымкаў, зробленых беларускім этнографам І. А. Сербавым у 1911-1912 гг. падчас навуковай экспедыцыі. Сярод гэтых фатаграфій прысутнічае шэраг фотаздымкаў, зробленых у Тураве ў 1912 г., у тым ліку два здымкі з выявай царквы на могілках. На абедзвюх фотаздымках прадстаўлены невялікі трохсрубны храм, у якім усе прамавугольныя зрубы выстаўлены па адной лініі: бабінец пад званіцай – галоўнае памяшканне – апсіда. Пры гэтым усе тры зрубы накрытыя асобнымі дахамі – над бабінцам на другім паверсе размешчана вежа з чатырохсхільным дахам, галоўнае памяшканне храма крыху больш за астатнія зрубы і накрыта высокім чатырохсхільным дахам, да якога значна ніжэй далучаны трохсхільны дах над апсідай. Кожная з дахаў завяршаецца невялікай вежкай з цыбулінкай і шасціканцовым металічным крыжам. Такая кампазіцыя храма, пры якой кожны зруб завяршаўся сваім асобным дахам, у цэлым уласцівая беларускай архітэктуры 17-18 стст., у тым ліку і Палескай, што пацвярджаецца і вядомымі аналагамі – царква 1724 г. у Давыд-Гарадку Столінскага р-на, царква 1765 г. у в. Скарадное Ельскага р-на. Відавочна, што за час існавання храма ў 20 ст. ён быў значна перабудаваны - яго даўжыня павялічылася амаль удвая: значна падоўжаная ўваходная частка; алтарная частка стала больш вузкай (роўная па шырыні з бабінцам), але і даўжэйшай, да яе дадаткова прыбудавалі гранёную апсіду; першапачатковыя асобныя дахі над кожным перакрыццем былі заменены на двухсхільныя над усім храмам. За апошні час у храме Ўсіх Святых абнавіліся два абразы 17 стагоддзя. Цудам выяўлены абраз Анёла-Ахоўніка, з якой былі зроблены дзверы прыбудовы храма. Таксама, асабліва шануецца абраз з вобразамі Тураўскіх святых: свяціцеляў Кірыла, Лаўрэнція (з часціцай мошчаў) і прападобнага Марціна. У храме Ўсіх Святых з правага боку знаходзіцца адзін з дзесяці каменных крыжоў, прыплылі згодна падання ў 10 стагоддзі з Кіева ў Тураў па рацэ супраць плыні.

 

Церковь открыта в 1980 году во время празднования 1000-летия города. Построена в 1802 году протоиереем Антонием Лойко. Об этом сообщает Маликов Я.Р. на проведенной в 2015 году научно-практической конференции «Историческое наследие города Турова». В своей статье он ссылается на клировые ведомости, которые составлялись на каждый храм по поветах, описывали как материальную сторону жизни прихода (количество прихожан, прибыль за год, состояние храма), так и состояние священников (количество, образование, состав семьи), а также приписанные к храмам бесприходские церкви и каплицы. В книге «Описание церквей и приходов Минской епархии. Мозырский уезд», даётся такое описание: «Древнейшею церковью в м. Турове в настоящее время считается Кладбищенская, во имя Всех Святых, она построена в 1802 году тщанием протоиерея Лойко». Согласно данным середины 19 века, службы в церкви проводились только по неделям Всех Святых. В 2012 году издательство «Белорусская энциклопедия им. П. Бровки» издало альбом фотографий, сделанных белорусским этнографом И.А. Сербовым в 1911-1912 гг. во время научной экспедиции. Среди этих фотографий присутствует ряд фотоснимков, сделанных в Турове в 1912 г., в том числе два снимка с изображением церкви на кладбище. На обеих фотографиях представлен небольшой трёхсрубный храм, в котором все прямоугольные срубы выставлены по одной линии: притвор под звонницей – главное помещение – апсида. При этом все три сруба накрыты отдельными крышами – над притвором на втором этаже размещена башня с четырёхскатной крышей, главное помещение храма чуть больше за остальные срубы и накрыто высокой четырёхскатной крышей, к которой значительно ниже присоединена трёхскатная крыша над апсидой. Каждая их крыш завершается небольшой башенкой с цибулинкой и шестиконечным металлическим крестом. Такая композиция храма, при которой каждый сруб завершался своей отдельной крышей, в целом присуща белорусской архитектуре 17-18 вв., в том числе и полесской, что подтверждается и известными аналогами – церковь 1724 г. в Давыд-Городке Столинского р-на, церковь 1765 г. в д. Скородное Ельского р-на. Очевидно, что за время существования храма в 20 в. он был значительно перестроен – его длина увеличилась почти вдвое: значительно удлинена входная часть; алтарная часть стала более узкой (равная по ширине с притвором), но и более длинной, к ней дополнительно пристроили гранёную апсиду; первоначальные отдельные крыши над каждым перекрытием были заменены на двухскатные над всем храмом. За последнее время в храме Всех Святых обновились две иконы 17 века. Чудом обнаружена икона Ангела-Хранителя, из которой была сделана дверь пристройки храма. Также, особо почитается икона с образами Туровских святых: святителей Кирилла, Лаврентия (с частицей мощей) и преподобного Мартина. В храме Всех Святых с правой стороны находится один из десяти каменных крестов, приплывших согласно предания в 10 веке из Киева в Туров по реке против течения.

 

The church was opened in 1980 during the celebration of the 1000th anniversary of the city. It was built in 1802 by Archpriest Anthony Loiko. This is reported by Malikov Ya.R. at the scientific and practical conference "Historical heritage of the city of Turov" held in 2015. In his article, he refers to the clerical statements, which were compiled for each church according to the litany, described both the material side of the life of the parish (the number of parishioners, profit per year, the condition of the temple) and the state of the priests (number, education, family composition), as well as non-parish churches and chapels assigned to temples. In the book "Description of churches and parishes of the Minsk diocese. Mozyr district", the following description is given: "The oldest church in p. Turov is currently considered a Cemetery, in the name of All Saints, it was built in 1802 by the care of Archpriest Loiko." According to the data of the mid-19th century, services in the church were held only on All Saints' Week. In 2012, the publishing house "The Belarusian Encyclopedia named after P. Brovka" published an album of photographs taken by the Belarusian ethnographer I.A. Serbov in 1911-1912 during a scientific expedition. Among these photographs there are a number of photographs taken in Turov in 1912, including two pictures of the church in the cemetery. Both photos show a small three-log church, in which all rectangular log cabins are exposed in one line: the narthex under the belfry is the main room – the apse. At the same time, all three log cabins are covered with separate roofs – a tower with a four-pitched roof is located above the narthex on the second floor, the main room of the temple is slightly larger than the rest of the log cabins and is covered with a high four-pitched roof, to which a three-pitched roof over the apse is attached much lower. Each of their roofs ends with a small turret with a cibuline and a six-pointed metal cross. Such a composition of the temple, in which each log house ended with its own separate roof, is generally inherent in the Belarusian architecture of the 17th and 18th centuries, including Polesskaya, which is confirmed by well–known analogues - the church of 1724 in Davyd-Gorodok Stolinsky district, the church of 1765 in v. Skorodnoye, Yelsky district. It is obvious that during the existence of the temple in the 20th century. It has been significantly rebuilt – its length has almost doubled: the entrance part has been significantly lengthened; the altar part became narrower (equal in width to the narthex), but also longer, a faceted apse was additionally attached to it; the original individual roofs over each ceiling were replaced with gable roofs over the entire temple. Recently, two icons of the 17th century have been updated in the Church of All Saints. Miraculously, an icon of the Guardian Angel was discovered, from which the door of the temple extension was made. Also, the icon with images of the Turov saints is especially revered: Saints Cyril, Lawrence (with a particle of relics) and St. Martin. In the Church of All Saints on the right side there is one of the ten stone crosses that sailed according to legend in the 10th century from Kiev to Turov on the river against the current.